Gestig
15 November 1870
Ring
Sentraal
Adres
H.v. Kerk- en Dan Pienaarstraat, Ladybrand
Sluit in
Ladybrand (deels)
Ingelyf by
Eerste predikant
Louis Hugo (1872–1876)
Die NG Gemeente Ladybrand is die moedergemeente op die gelyknamige dorp in die Oos-Vrystaat. Dit is die 15de ouste bestaande gemeente in die Vrystaatse Sinode.
Gemeentestigting
Ná die Basoeto-oorlog van 1866 is die Caledonrivier as grens tussen Basoetoland en die Vrystaat gestel. In hierdie verowerde gebied is Ladybrand in 1868 as dorp geproklameer en genoem na die moeder van pres. Jan Brand, die weduwee van die speaker van die Kaapse Volksraad. Tussen begin September en 15 November 1870 is die NG Gemeente Ladybrand gestig.
Die hoeksteen van die eerste kerk is op 8 Oktober 1870 deur ds. P.A.C. van Heyningen gelê en op 28 Januarie 1871 ingewy. As eerste leraars dien: di. L. Hugo (1872 tot 1877) in wie se tyd die eerste pastorie gebou is; J.H. Cloete (wat voor sy bevestiging oorlede is); G.A. Maeder (1878 tot 1884), wat ’n boufonds vir ’n kerkgebou gestig het; J.A. Joubert (1885 tot 1897), tydens wie se bediening die nuwe kerk ten bedrae van £14 000 op 15 November 1890 sonder skuld ingewy is.
In Februarie 1899, slegs enkele maande voor die uitbreek van die Tweede Vryheidsoorlog, is ds. P.S. van Heerden hier bevestig. ’n Tyd van sware beproewing het nou vir die gemeente aangebreek. Baie mans, vroue en kindertjies het op die slagveld gesneuwel of in konsentrasiekampe beswyk. Kort ná die oorlog en ten spyte van die diepe armoede wat daar geheers het, het die gemeente die stoutmoedige stap gedoen om ’n weeshuis op te rig om die oorlogswese te versorg en wat tegelyk sou dien as monument ter dankbare nagedagtenis van die manne, vroue en kinders van die gemeente wat gedurende die oorlog omgekom het.
Eerste kerk
In 1904 het generaal J.B.M. Hertzog die hoeksteen van die eerste gebou gelê wat in 1905 deur ds. P.S. van Heerden ingewy is.
Aanvanklik was daar 23 kinders en teen 1952 het Ons Weeshuis voorsiening gemaak vir 150 kinders.
In 1906 is die orrel in die kerk teen ’n koste van £1000 geïnstalleer. Die Jubileum-kerksaal is tydens die Groot Depressie gebou met die doel om aan die talryke werkloses werk te verskaf. Nadat ds. P.S. van Heerden die gemeente 36 jaar op getroue wyse bearbei het, het hy in 1935 sy emeritaat aanvaar. In 1936 is ds. A.D. Raats hier bevestig. Onder meer het hy die skuldelas wat daar nog op die gemeente gerus het afgewerk.
Latere ontwikkelings
Hy is in 1945 deur dr. D.J. Barnard opgevolg. Prop. M.C. Fourie is in 1945 as medeleraar georden en bevestig, dog in 1947 het hy ’n beroep na Smithfield aangeneem. In hierdie tyd is daar ook met toestemming van die Ring in die verskillende gemeentes vir die weeshuis en ter delging van die skuld op die weeshuisplaas gekollekteer. Hierdeur en tesame met die ruim skenking van £2 000 deur mnr. H.B.K. Bester is die skuld gedelg. In Jan. 1949 is ds. H. Le C. Taute en in Maart 1950 ds. F.J. van der Merwe as medeleraars bevestig.
In 1949 is al die geboue van Ons Weeshuis herstel en skoongemaak. In 1950 is ook die kerkgebou herstel en skoongemaak teen ’n koste van £14000 wat by die geleentheid van die heringebruikneming deur die gemeente gedelg is.
Predikante
- Louis Hugo, 1872–1876
- J.H. Cloete (oorlede voor sy bevestiging)
- G.A. Maeder, 1878–1884
- J.A. Joubert, 1885–1897
- P.S. van Heerden, 1899–1935
- A.D. Raats, 1936–1944
- Dr. D.J. Barnard, 1945–1948
- M.C. Fourie, 1945–1947
- H.C. Le C. Taute, 1949–1969
- F.J. van der Merwe, 1950–1952
- J.C.T. Havemann, 1969–