Delport, Johannes Mattheus

gebore

16 Sept. 1913

OORLEDE

13 Nov. 2000

UNIVERSITEIT

B.A. (Hons) (US)

gelegitimeer

1951

ORDEN

1952

standplase

1952 Philadelphia

1955 Observatory

1960 Kaapstad

1963 Durbanville

1969 Joubertina

1973 Bellville-Wes

EMERITEER

1980

Tas Delport is op 16 September 1913 op De Rust gebore. Sy vader, Jacobus Petrus Delport, was ‘n boer en sy moeder was Helena Catharina Claassen. Hy het die laerskool op Kirkwood bygewoon (1920 – 1926) en ook sy skoolloopbaan by die Hoërskool Kirkwood afgesluit (1926 – 1931).

Sy bynaam “Tas” het van sy st. 3-dae af gekom toe hy eendag een van die plaaswerkers nageboots het, en hy na hom “vernoem” is.

Tas is aanvanklik aan die Opleidingskollege op Graaff-Reinet (1931 – 1933) as onderwyser opgelei. Hy het die Primêre Onderwyssertifikaat in 1933 verwerf. Daarna was hy vir meer as ‘n dekade lank ‘n onderwyser op Kirkwood (1934); Bakkiesdraai (1935); Swartputs (1935); Krompoort (1936 – 1939) en die Piet Retiefskool in die Baai (1939 – 1946).

In 1940 het Tas met Louisa Sophia Potgieter (Wiesie) getrou. Hulle het twee seuns gehad, Koosie (1944, tans predikant in Stellenberg) en Abraham Johannes (1954); Wiesie het hom deur sy verdere latere studiejare getrou bygestaan, en ook later in die gemeentes waar hy gedien het.

Ds Delport wou van jongs af ‘n predikant word. In die jare dertig, toe hy matriek geslaag het, was dit egter depressietyd. Al studiegeld wat hy in die hande kon kry, was £10 by die Helpmekaarfonds. Dit was nie genoeg vir sewe jaar se studie aan ‘n universiteit nie, en hy moes noodgedwonge onderwys studeer. Tot op die laaste oomblik het Tas gehoop hy sou universiteit toe kon gaan, maar hy moes daarmee vrede maak en na Graaff-Reinet vertrek waar hy losies in die Reinet-huis van die NG Gemeente Graaff-Reinet gekry het. Die gemeente op Graaff-Reinet het aan hom ‘n beurs lening verskaf wat hy na sy studies moes terugbetaal, en die Departement van Onderwys het ook ‘n lening aan hom beskikbaar gestel. Met die voltooiing van sy studies het Tas dus heelwat studieskuld gehad wat gedelg moes word.

Die roeping om predikant te word, het egter nie gekwyn nie. Ds Delport het, terwyl hy skool gegee het, teologie aan Unisa gestudeer. In 1950 het hy sy BA-graad behaal. Om Grieks en Hebreeus oor die pos te bemeester, was egter geen maklike taak nie. Hulp het uit ‘n onverwagse oord gekom. Sy skool rugbyspan moes in ‘n staduim teen ‘n Katolieke skool speel, en die onderwyser het sy lot teenoor twee Katolieke onderwysers bekla. Die onderwysers het simpatie gehad omdat hulle met dieselfde probleem gesukkel het, en in die besonderhede van ‘ n Joodse rabbi gegee wat hulle onderrig het. Vir drie jaar het ds Delport feitlik elke middag klas geloop by die Jood. Die rabbi het hom vir sy Griekse “klasse” na ‘ n kafee-eienaar in Port Elizabeth verwys. Saans het hy dus in die kafee gesit en Grieks geleer, en tussendeur met die bediening gehelp.

Nie een van sy “leermeesters” wou ooit ‘n sent vergoeding van hom aanvaar nie. Die Grieks het hom egter steeds gepootjie, want, het ds Delport later gesê, “dis nie ‘n taal wat jy sommer oor ‘n kafee toonbank kan bemeester nie”.

In 1947 het hy na Stellenbosch verhuis om sy teologiese opleiding te voltooi. Vir hom, as ‘n man met ‘n vrou en ‘n kind, was dit moeilik om verblyf op Stellenbosch te kry. Hy het aanvanklik alleen Stellenbosch toe gegaan en in ‘n koshuis gewoon. Hy het Wiesie laat kom toe hy twee kamers by ‘n skrynwerker gehuur het. Dit was ‘n uitkoms toe Wiesie as inwonende hoof by die Erfurthuis-koshuis vir meisies aangestel is.

Die ervaring in die Erfurthuis het later in sy bediening goed te pas gekom. Hy het ook in die jare sy honneursgraad voltooi, maar omdat die graad nie destyds toegeken is nie, is dit in 1965 – toe sy seun, Koosie, graad gekry het – aan hom oorhandig.

In November 1951 is hy gelegitimeer en daardie selfde dag, om drie-uur die middag, het hy sy eerste beroep gekry. Die beroep was na Philadelphia, waar hy in Februarie 1952 georden en bevestig is. Hy het nog vyf ander gemeentes bedien: Observatory (1955); Kaapstad (1960); Durbanville (1963); Joubertina (1969) en Bellville-Wes ( I 973); In hierdie gemeente het hy tot met sy emeritaat in 1980 gearbei. In die jare sterf Wiesie (1976); Ds Delport is twee jaar na Wiesie se dood met Maria Cornelia (Corrie) Olivier getroud.

Na sy aftrede in 1980 het hulle op Twee Riviere in die Langkloof op die landbou eiendom van sy vrou se familie gaan bly tot 1992, en het toe geskuif na Huis Formosa, Joubertina se plaaslike huis vir bejaardes.

In die jare sestig is skildklier kanker by hom gediagnoseer en is die klier verwyder. Hy het daarna vir jare goeie gesondheid geniet. In 1998 het ds Delport egter ‘n heupbeen operasie ondergaan en het daarna goed herstel. Hy het op 11 November 2000 in hul wooneenheid rustig heengegaan tydens sy middagslapie.  Sy vrou, Corrie, het hom tot op die einde getrou bygestaan en versorg.

Die Here het ds Delport se lewe mooi gemaak. Ons bring aan Hom die eer vir die lewe en voorbeeld van hierdie dienskneg van Hom en dat Hy hom aan sy gesin, sy kerk en sy volk geleen het vir byna negentig jaar. – Dirk Viljoen, aan die hand van sy biografiese vorm wat hy op 28 Januarie 1997 ingevul het, besondere dokumente en briewe wat ds Koosie Delport beskikbaar gestel het, en ‘n gesprek met Koosie.